سایز سیم برق چطور تعیین میشود؟ انواع سایز کابل برق کدامند و چه کاربردی دارند؟ کافی است به یک فروشگاه لوازم سیم و کابل مراجعه کنید تا بینید چه اندازه تنوع در اندازه و ابعاد کابلهای برق وجود دارد.
اصلا چرا راه دور برویم، میتوانید به قسمت فروش سیم و کابل در همین سایت بروید و سایزبندی متنوع این محصولات را ببینید. اگر در حوزه کالای برق متخصص نباشید، ممکن است این سوال برای شما هم پیش بیاید که سایز سیم برق چطور تعیین میشود؟
با توجه به کاربردهای مختلفی که سیم و کابل در مکانهای مختلف دارند، خود به انواع گوناگونی تقسیم شده و هر یک از آنها سایز مختص به خود و جدول سایز سیم برق خود را دارند. در مطلب زیر سعی کردهایم انواع سایزبندی کابل برق را توضیح داده و به این سوال پاسخ دهیم که نحوه تشخیص سایز سیم برق چگونه است. با ما همراه باشید.
چرا توجه به سایزبندی سیم و کابل برق مهم است؟
تعیین اندازه کابل بر اساس کاربرد آن صورت میگیرد و اهمیت بالایی هم دارد. به طور مثال، اگر انواع شماره سیم برق متناسب با مکان قرارگیری آن نباشد، باعث بروز مشکلاتی چون افت ولتاژ، افت فشار، آتشسوزی و کاهش جریان برق میشود.
بخوانید تا بیشتر بدانید: انواع سیم نسوز |
کابلکشی نامناسب حتی میتواند باعث بهوجود آمدن مشکلات در وسایل برقی خانه شده و شما را در بلندمدت به خرج اندازد. مشکلات استفاده از سایز نامناسب سیم و کابل به همین جا ختم نمیشود. مثلا اگر از کابلهای دارای مقطع بالاتر در مکانهای با مصارف خانگی استفاده شود، مصرف برق هم به طرز نامعقولی بالا میرود.
این مسئله بیدلیل هم نیست، چراکه کابلهای دارای مقطع بالاتر مناسب انتقال جریانات و انرژی با فشار زیاد هستند و کاربرد آنها بیشتر در امور صنعتی است. حال اگر از این کابلها در ساختمانهای مسکونی استفاده شود، مصرف برق بالا میرود و بهرهوری انرژی کم میشود.
نحوه تشخیص سایز سیم برق
هر کابل سایز مختص به خود را دارد که با توجه به اعدادی که روی آن نوشته شده، آن سایز هم مشخص میشود. به عبارت بهتر، بهوسیله اعدادی که روی کابل نوشته میشود، میتوانید تعداد رشتههای کابل، سیمهای نول و فاز به کار رفته در آن و سطح مقطع آن را تشخیص دهید.
خوانش درست عدد هم به این شکل است که اولین عدد از سمت چپ که روی کابل درج شده، تعداد رشتههای هادی بهکاررفته در کابل برق را نشان میدهد و عدد بعد از آن سطح مقطع کابل برحسب میلی متر را مشخص میکند. برای درک بهتر موضوع، به مثال زیر توجه کنید:
وقتی گفته میشود سایز سیم برق 32 است یعنی اینکه این کابل شامل 2 رشته هادی است که سطح مقطع 3 میلی متری دارند. همچنین وقتی گفته میشود که سایز کابل نیمه افشان 120+2403 است یعنی اینکه از 3 رشته هادی تشکیل شده که فازهای آن دارای سطح مقطع 240 بوده و نول آن با سطح مقطع 120 ارائه شده است.
بخوانید تا بیشتر بدانید: بهترین برند کابل آنتن |
نکته مهم: اگر اعداد درج شده روی کابل قابل مشاهده نبودند، میتوانید با برش دادن سیم به شکل عمودی، اندازه کابل برق را بهدست آورید.
همچنین یکی دیگر از روشهای تشخیص سایز کابل برق، اندازهگیری قطر سطح مقطع آن است. توجه داشته باشید که اندازهگیری قطر سطح مقطع باید به واحد اینچ و بدون در نظر گرفتن عایق انجام شود و البته فرمولهای خاصی هم دارد.
انواع سایز سیم برق
در ادامه برخی از سایزبندیهای سیم و کابل برق که انواع سایز سیم افشان و مفتولی و غیره را شامل میشوند، آوردهایم:
- کابل NM-B
سایز این کابل با حروف مشخص میشود. حرف N عایق غیر فلزی کابل را نشان میدهد. حرف B نیز نشاندهنده میزان گرمای قابل پشتیبانی توسط کابل است که 194 درجه فارنهایت است. این نوع کابل مصارف خانگی دارد و در داخل دیوار استفاده میشود و امکان استفاده به صورت رو کار را ندارد.
بخوانید تا بیشتر بدانید: انواع روکش سیم برق |
- کابل برق ۱4 * ۲
مطابق با فرمولی که بالاتر عنوان کردیم، این کابل دارای دو رشته هادی است و سطح مقطع آن ۱۴ میلی متر است. از کابلهایی با این اندازه مخصوصا برای نصب کلید برق و کلید پریز و انواع لامپ استفاده میشود.
- کابل افشان ۱.۵ * ۲
این کابل افشان دو رشته هادی با رنگهای مختلف دارد و سطح مقطع آن 1.5 میلی متر است. این مدل کابل افشان از رایجترین مدلهای سیم و کابل محسوب میشود. از این کابل برای کانالهای برق و لولههای ساختمانی استفاده میشود و میتواند حداکثر ۱۹ آمپر برق را خود عبور دهد.
- کابل برق ۱۰ * 2
این کابل دارای هادی از جنس مس است و از دو رشته سیم به وجود آمده و در قطعات الکتریکی استفاده میشود. حداکثر جریانی که از خود عبور میدهد ۳۰ آمپر است.
- کابل برق ۱۲ * ۳
- این کابل با دارا بودن سه رشته هادی، در وسایل مختلفی مثل بخاری، لباسشویی و ماشین ظرفشویی استفاده میشود. حداکثر میزان جریایی که از نوع کابلها از خود عبور میدهد ۲۰ آمپر است.
- کابل 1.5 یا 2.5 میلی متری
یعنی کابلهایی که اندازه سطح مقطع آنها 1.5 یا 2.5 میلی متر است. این سطح مقطع برای کابلهایی با هادی آلومینومی و هادی مسی است، زیرا برای کابلهایی با هادی از جنس آلیاژ ترکیبی و کابلهای چند رشته سطح مقطع ذکر نمیشود.
سطح مقطع کابلهای افشان و کابلهای ارت و خنثی اغلب ۱.۵ میلیمتر است. اگر بخشی از سیم را به صورت عمودی قطع کنید، سطح مقطع ۱.۵ میلی متری آن را مشاهده خواهید کرد.
فقط در نظر داشته باشید که این سطح مقطع مشخصکننده سطح مقطع هادی سیم و کابل است و شامل عایق و روکش کابل نمیشود.
- کابل برق و روشنایی
این کابلها در سایزهایی تولید میشوند که توانایی حمل جریان ۱ تا ۱.۵ آمپر را داشته باشند. همانطور هم که مشخص است، عمدهترین کاربرد آن در چراغهای روشنایی و سیستمهای نورپردازی است.
سایز کابل برق خانگی
تعیین سایز کابل و سایز سیم برق خانگی با بررسی کنتور برق امکانپذیر است. کنتور برق خانگی اطلاعاتی مثل میزان مصرف، ولتاژ برق و فاصله خط توزیع برق تا محل انشعاب را مشخص میکند. همچنین از روی کنتور میتوان معین کرد که نوع برق مصرفکننده سهفاز است یا تکفاز.
در عین حال میدانیم که برق خانگی مصرفی عموما از نوع تک فاز است و مناسبترین سایز کابل کنتور برق ، ۲۰ تا ۳۲ آمپر است.
بخوانید تا بیشتر بدانید: انواع کابل کواکسیال |
به عبارت دیگر، در اشتراکات تک فاز، جریانهای شهری از ۱۵ آمپر شروع شده و معمولا تا ۳۲ آمپر افزایش مییابد. به همین خاطر کابلهایی با ظرفیت ۲۰ آمپر یا بیشتر بهعنوان سایز مناسب برای مصارف خانگی یا سایز کابل برق ورودی ساختمان مناسب به حساب میآیند.
سایز سیم برق برای پریز برق
کابلی که در پریز برق به کار میرود با سیم و کابلی که در سیمکشی عمومی ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد، از لحاظ سایزبندی متفاوت است.
در پریزهای برق اغلب از کابل ارت و دوفلو در سایز ۲.۵ میلی متر استفاده میشود که متفاوت از کابلکشی عمومی است. کابلهای سایز 2.5 برای پریز برق کافی هستند و اگر از سیمهایی با سطح مقطع بیشتر استفاده شود جریان بیشتری را تحمل میکند که در اینجا مورد نیاز نیست.
به همین خاطر استانداردهای ملی و بینالمللی، حداکثر جریان عبوری از سیم و کابل مربوط به پریز را ۲.۵ میلی متر قرار داده است.
به طور کلی در نظر داشته باشید که هر سیم و کابل با سطح مقطع خاص، میتوان میزان جریان مشخصی را از خود عبور دهد. برای این منظور به جدول زیر دقت کنید:
ضخامت سطح مقطع (میلی متر) | میزان جریان عبوری (آمپر) |
0.5 | 35 |
0.75 | 50 |
1 | 70 |
1.5 | 120 |
2.5 | 185 |
4 | 150 |
6 | 240 |
10 | 300 |
16 | 400 |
25 | 500 |
همچنین برای کاربریهای دیگر، از سیم و کابل با سطح مقاطع مختص به خود استفاده میشود:
برای لامپ و لوستر وهالوژن و کولر آبی و سایر سیستمهای روشنایی از سیم با سطح مقطع ۵.۱ میلی متر استفاده میشود.
بخوانید تا بیشتر بدانید: کابل فشار ضعیف چیست؟ |
برای سیمکشی اصلی برق و کولر گازی که نیاز به شدت جریان کمتری دارند از سایز سیم برق با سطح مقطع ۴ میلی متر استفاده میشود.
برای سیمکشی تلفن از سیم ۴ رشتهای و برای سیمکشی آیفون از سیم ۸ رشتهای استفاده میشود.
سایز کابل های برق بر حسب آمپر
سایز سیم برق بر حسب آمپر به دو منظور انجام میشود: یکی افزایش ایمنی ساختمان و دیگری افزایش کیفیت کابلکشی و طول عمر سیم و کابل.
سایزبندی سیم و کابل بر حسب آمپر خود به دو روش صورت میگیرد که یکی از آنها مخصوص سیم و کابل روکار است و دیگری برای سیم و کابل توکار.
کابلهای روکار در تاسیسات برقی کاربرد دارند و کابلهای توکار داخل درب و دیوار به کار میروند. در جدول زیر سایزبندی این کابلها را آوردهایم:
- کابلهای روکار
اندازه کابل | سایزبندی بر حسب آمپر |
1 میلی متر | 15.5 |
1.5 میلی متر | 20 |
2.5 میلی متر | 27 |
4 میلی متر | 37 |
6 میلی متر | 47 |
10 میلی متر | 65 |
- کابلهای توکار
اندازه کابل | سایزبندی بر حسب آمپر |
1 میلی متر | 8 |
1.5 میلی متر | 10 |
2.5 میلی متر | 13.5 |
4 میلی متر | 17.5 |
6 میلی متر | 23.5 |
10 میلی متر | 32 |
سایز سیم برق ساختمان
سازمان نظام مهندسی استانداردهایی را برای سایز سیم برق ساختمان و کابلکشی برق ساختمان معین کرده که به شرح زیرند:
- برای کابلهای اصلی که برق را از کنتور به جعبه فیوز هر یک از واحدهای ساختمان منتقل میکنند، سیمهای برق 3 رشته در شماره 6 مناسب هستند.
- برای ابزار روشنایی نظیر لوسترها، لامپها و… از سیمهای برق شماره 1.5 که به صورت سه رشته هستند، استفاده میشود.
- برای پریزهای برق که در اتاق خوابها، آشپزخانهها و یا پذیرایی وجود دارند، از سیمهای برق شماره 2.5 که به صورت سه رشته هستند، استفاده میشود.
- سیمکشی آیفون باید با سیمهای برق شماره 0.6 انجام شود.
- در سیمکشی سیستمهای اعلان حریق، سیم شماره 1.5 کاربرد دارد.
- سیم تلفن هر یک از واحدهای ساختمان باید از سیمهای برق چهار رشته با شماره 0.6 انتخاب شود.
بخوانید تا بیشتر بدانید: انواع کابل برق سه فاز |
انواع سایز کابل برق سه فاز
کابل برق سه فاز از جمله انواع پراستفاده سیم و کابل برق است که بیشتر به منظور توزیع جریان از مراکز توزیع برق به کار میرود.
این کابل قادر است جریان برق متناوب را از منبعی به منبع دیگر منتقل کند. در واقع وقتی در صنعت برق از کلمه «فاز» اسم میبریم، اشارهمان به توزیع بار جریان است. عمده استفاده از کابلهای سه فاز نیز در شبکههایی با ولتاژ بالا است.
سایزبندی کابلهای برق سه فاز بر اساس نوع کاربردی که مشخص میشوند. مثلا سایز کابل برق که به منظور تامین و انتقال جریان برق به مجتمعهای مسکونی مورد استفاده قرار میگیرد، مطمئنا متفاوت از سایز آن کابل برق خواهد بود که کاربریِ انتقال جریان برق به ماشینآلات صنعتی را دارد.
بهطورکلی اما کابل برق سه فاز در سایزهای زیر و برای مصارف گوناگون تولید میشود:
کابلهای سه رشته سه فاز در اندازههای: 1.5×3، 2.5×3، 4×3، 6×3، 10×3، 16×3، 25×3، 35×3، 50×3، 70×3 و 95×3؛
کابلهای چهار رشته سه فاز در اندازههای: 1.5×4، 2.5×4، 4×4، 6×4، 10×4، 16×4 و 25×4؛
کابلهای پنج رشته سه فاز در اندازههای: 1.5×5، 2.5×5، 4×5، 6×5، 10×5، 16×5 و 25×5؛
کابلهای هوایی فشار ضعیف سه فاز در اندازههای: 16+16+25+25×3، 25+25+35+35×3، 25+25+50+50×3، 25+25+70+70×3، 25+25+95+95×3 و 25+25+120+120×3؛
سخن پایانی
افرادی که در حوزه برقکشی ساختمان فعال هستند با انواع کابل برق و سایز آنها آشنایی کامل دارند، زیرا پیشنیاز انجام یک کابلکشی دقیق، تسلط به سایز سیم برق و جدول سایز کابل برق است. اشاره کردیم که سیمها و کابلهای مختلف براساس سایزبندی که دارند، مصارف متفاوتی داشته و اساسا کارکرد آنها با یکدیگر فرق خواهد کرد.
ما در همین راستا در مجموعه سات کابل در کنارتان هستیم تا شما را در انتخاب بهترین نوع سیم و کابل همراهی کنیم. چنانچه مایل به خرید سیم برق ساختمان از مجموعه سات کابل هستید، میتوانید با شماره 02176264937 و یا شماره 09013838349 تماس بگیرید تا همکاران ما ضمن ارائه مشاوره تخصصی مراحل ثبت سفارش را در اختیار شما قرار دهند. بیشتر بدانید.
سایز کابل برق تک فاز رو هم کاش مینوشتید